ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಏಕೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ವಿಷಯ

ಲೇಖನ — ಕೆ.ಆರ್.ಚಂದ್ರಶೇಖರ್

ನವೆಂಬರ್‌ ಒಂದರಂದು Why Karnataka Rajyotsava is an emotive issue – a historical perspective ಎಂಬ ಲೇಖನವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದೆ. ಹಲವಾರು ಸ್ನೇಹಿತರು ಇದನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲೂ ಬರೆಯುವಂತೆ ಹೇಳಿದರು. ಹಾಗಾಗಿ ಅದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಬರೆದೆ. ಓದಿ, ಇಷ್ಟವಾದರೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಏಕೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ವಿಷಯ – ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ

ನಾನು ಸುಮಾರು ೨೨ (22) ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಐಟಿ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಭಾರತದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಬಂದ ನನ್ನ ಅನೇಕ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಏಕೆ ದೊಡ್ಡ ವಿಷಯ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲು ನಾನು ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯವಾದ ಅಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ …

ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಕನ್ನಡ ರಾಜರು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳಿಗೆ, ಆಂಧ್ರ, ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಕೇರಳದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಿಗೆ ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿಸ್ತರಿಸಿತ್ತು. ಗುಜರಾತ್, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸಹ ಅಲ್ಪಾವಧಿಗೆ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕವು ಕನ್ನಡ ರಾಜರಿಂದಲೇ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಭಾಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಸಮ್ಮಿಳನ ಸ್ಥಾನವಾದುದರಿಂದ ಕೋಮುವಾದ, ಅಭಿಮಾನಾತಿರೇಕದಿಂದ ಹೊರತಾಗಿತ್ತು.

ಅಂತಹ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ೧೭೯೯ (1766) ರಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಆಘಾತವಾಯಿತು.

ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ಟಿಪ್ಪು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಹೈದರ್ ಅಲಿಯವರ ಮರಣದ ನಂತರ ಮೈಸೂರಿನ ಒಡೆಿಯರ್‌ ರಿಂದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರೊಡನೆ ನಾಲ್ಕು ಯುದ್ಧಗಳಾದವು. ಕೊನೆಯ ಮೈಸೂರು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಮರಣದೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತುಂಡರಸಿದರು – ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶವು ಮೈಸೂರು, ನಿಜಾಮನ ಹೈದರಾಬಾದ್, ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಮತ್ತು ಕೊಡಗು ಪ್ರದೇಶವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ೨೦ (20) ವಿವಿಧ ಆಡಳಿತ ಘಟಕಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು.
ಪರಿಣಾಮ, ಈಗ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗವು ಅಂದಿನ ಮೈಸೂರಿನ ರಾಜರಾದ ಒಡೆಯರ್‌ ಗಳ ಆಡಳಿತದ ಹೊರಗೆ ಬಿದ್ದಿತು.

ಇದರರ್ಥ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಕನ್ನಡಿಗರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶದ ಕನ್ನಡಿಗರು ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದರು, ಅಲ್ಲಿ ಮರಾಠಿ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಹೈದರಾಬಾದ್-ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶದವರು ಉರ್ದು ಮುಖ್ಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದ ನಿಜಾಮರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದರು. ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದ ಕನ್ನಡಿಗರು ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯಿಂದ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟರು, ಅದು ತಮಿಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಮುಖ್ಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು.

ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಮೈಸೂರಿನ ಹೊರಗಿನ ಕನ್ನಡಿಗರಲ್ಲಿ ಅಸಮಾಧಾನದ ಭಾವನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಹೀಗಾಗಿ, ನಿಜಾಮನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಕನ್ನಡದ ಬದಲು ಉರ್ದುವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಾಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಹೇರಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರೆ, ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿರುವವರು ಮರಾಠಿಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಇದೇ ರೀತಿ ಭಾವಿಸಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲ ದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ರಾಜಧಾನಿಗಳೂ ಇದ್ದ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದೆ ಹಿಂದುಳಿದವು.

ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಭಾಷಾ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಾಗಿ ಮೊದಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಆಂದೋಲನವು ಎಲ್ಲಾ ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ‘ಏಕೀಕರಣ ಚಳುವಳಿʼ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.

೧೯೦೩(1903) ರಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡದ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯಾವರ್ಧಕ ಸಂಘದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರು ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಮೈಸೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಬಂಗಾಳವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ವಿಭಜಿಸಿದ ನಂತರ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಿಂದ ಅವರು ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿದ್ದರು.

ಜನವರಿ ೧೯೫೩(1953) ರಲ್ಲಿ, ಹೈದರಾಬಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ರಚನೆಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ಆದರೆ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಕೈ ಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ಅನೇಕ ಕನ್ನಡಿಗರ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನೆಹರು ಅವರು ರಾಜ್ಯಗಳ ಮರುಸಂಘಟನೆ ಆಯೋಗವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಅದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಭಾಷಾವಾರು ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮರುಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ೧೯೫೬ (1956) ರಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.

೧೫೭ (153) ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತೆ ಒಂದಾಯಿತು! ಶತಮಾನಗಳ ಶಾಪ ಕಳೆಯಿತು.

೧ (1) ನವೆಂಬರ್ ೧೯೭೩ (1973) ರಂದು ಅಂದಿನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ದೇವರಾಜ್ ಅರಸರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನಾಳಿದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ನಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:

ಕದಂಬ(ಕ್ರಿ.ಶ. ೩೨೫-೫೪೦ (325-540)),